ผู้ที่ประกอบอาชีพพรานนำทางหรือพรานป่า ที่อาศัยการจับสัตว์ ดักสัตว์หรือยิงสัตว์ป่าในการดำรงชีพ ย่อมมีฝีมือในด้านการยิงปืน ล่าสัตว์รวมทั้งศิลปะในการล่าสัตว์ ตั้งแต่สัตว์ขนาดเล็กเช่นไก่ป่า กระรอก กระแต สัตว์ขนาดกลางเช่น หมูป่า ค่าง บ่าง จนกระทั่งถึงสัตว์ขนาดใหญ่เช่น เสือ หมี ช้าง เป็นต้นที่มีความแตกต่างกันออกไป ตามแต่ละท้องถิ่นที่อยู่อาศัยและการตกทอดศิลปะในการล่าสัตว์จากบรรพบุรุษ รวมทั้งความรู้และวิชาในเชิงพรานที่ได้รับสืบทอดกันต่อ ๆ มา

การล่าสัตว์ป่า มีศิลปะในการล่าที่แตกต่างกันออกไปหลากหลายวิธี สัตว์บางชนิดออกล่าได้เพียงลำพัง แต่บางชนิดต้องใช้วิธีการล่าหลายคนจึงจะสามารถออกล่าได้สำเร็จ สัตว์ป่าที่พรานป่าหรือพรานนำทางนิยมล่ามาเป็นอาหารประทังชีวิตและล่าเพื่อการค้า ส่วนใหญ่จะเป็นสัตว์ขนาดใหญ่ เช่น กวาง หมูป่า กระทิง เก้ง แรด สมเสร็จ ฯลฯ แต่สำหรับสัตว์ขนาดเล็ก เช่น ไก่ป่า นก กระรอก กระแต พรานป่าจะไม่นับว่าเป็นการล่า แต่เป็นการออกหาอาหารป่าเพื่อยังชีพ

ในเพชรพระอุมา พนมเทียนได้สะท้อนให้เห็นถึงวิธีการ ทักษะรวมทั้งศิลปะในการล่าสัตว์ของพรานพื้นเมือง ได้แก่พรานจัน พรานบุญคำ พรานเกิด พรานเส่ย รวมทั้งรพินทร์ ไพรวัลย์ ที่เต็มไปด้วยการหลอกล่อและชั้นเชิงระหว่างมนุษย์และสัตว์ วิธีการล่าสัตว์ที่ปรากฏในเพชรพระอุมาเป็นการสะท้อนให้เห็นถึงการล่าสัตว์ ที่ประกอบไปด้วยวิธีการปฏิบัติ ขนบประเพณีต่าง ๆ ในการเข้าป่า วิธีการล่าสัตว์ในนวนิยายเพชรพระอุมา